Solstis ivè
Solstis ivè a se yon tèm solè ki trè enpòtan nan kalandriye linè Chinwa a. Kòm se yon jou ferye tradisyonèl tou, yo toujou selebre l byen souvan nan anpil rejyon.
Solstis ivè a souvan konnen kòm "solstis ivè", "long jou a", "yage" ak sou sa.
Sa gen 2,500 ane, ozanviwon peryòd prentan ak otòn (770-476 anvan Jezikri), Lachin te detèmine pwen Solstis ivè a lè li te obsève mouvman solèy la ak yon kadran solè. Se pwen divizyon sezon ki pi bonè nan 24 yo. Lè a pral chak 22 oswa 23 desanm dapre kalandriye gregoryen an.
Nan emisfè nò a, jou sa a, gen lajounen ki pi kout ak nwit ki pi long. Apre solstis ivè a, jounen yo ap vin pi long, epi klima ki pi frèt la ap anvayi tout kote nan pati nò glòb la. Nou menm Chinwa yo, nou toujou rele sa "jinjiu", ki vle di lè solstis ivè a rive, n ap rankontre lè ki pi frèt la.
Jan ansyen Chinwa yo te panse a, yang la, oubyen miskilè a, bagay pozitif la ap benefisye vin pi fò ak pi fò apre jou sa a, kidonk nou ta dwe selebre li.
Ansyen Lachin te bay anpil atansyon a fèt sa a, yo te konsidere l kòm yon gwo evènman. Te gen pwovèb ki te di "Fèt Solstis Ivè a pi gran pase fèt prentan an".
Nan kèk pati nan nò Lachin, moun yo manje boulet nan jou sa a, yo di sa ap pwoteje yo kont jèl pandan sezon ivè a.
Pandan ke moun nan sid yo ka gen boulet ki fèt ak diri ak nouy long. Gen kèk kote ki menm gen tradisyon pou ofri sakrifis bay syèl la ak tè a.
Dat piblikasyon: 21 Desanm 2020