ครีษมายัน

ครีษมายันเป็นศัพท์ทางสุริยคติที่สำคัญมากในปฏิทินจันทรคติจีน เนื่องจากเป็นวันหยุดตามประเพณี จึงยังคงมีการเฉลิมฉลองกันบ่อยครั้งในหลายภูมิภาค

โดยทั่วไปแล้วครีษมายันจะเรียกกันว่า "ครีษมายัน", "ยาวถึงกลางวัน", "ยาเกะ" และอื่นๆ

ย้อนกลับไปเมื่อ 2,500 ปีก่อน ประมาณช่วงฤดูใบไม้ผลิและฤดูใบไม้ร่วง (770-476 ปีก่อนคริสตกาล) จีนได้กำหนดจุดครีษมายันโดยการสังเกตการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์ด้วยนาฬิกาแดด นับเป็นจุดแบ่งฤดูกาลที่เก่าแก่ที่สุดใน 24 จุด โดยจะตรงกับวันที่ 22 หรือ 23 ธันวาคมของทุกปี ตามปฏิทินเกรกอเรียน

ซีกโลกเหนือในวันนี้จะมีเวลากลางวันสั้นที่สุดและกลางคืนยาวที่สุด หลังจากวันครีษมายัน กลางวันจะยาวนานขึ้นเรื่อยๆ และสภาพอากาศที่หนาวเย็นที่สุดจะแผ่ปกคลุมไปทั่วทุกแห่งทางตอนเหนือของโลก ชาวจีนมักเรียกช่วงเวลานี้ว่า "จินจิ่ว" ซึ่งหมายความว่าเมื่อถึงวันครีษมายัน เราจะพบกับช่วงเวลาที่หนาวเย็นที่สุด

ตามความคิดของชาวจีนโบราณ พลังหยางหรือพลังกล้ามเนื้อที่เป็นบวกจะแข็งแกร่งยิ่งขึ้นเรื่อยๆ หลังจากวันนี้ ดังนั้นจึงควรมีการเฉลิมฉลอง

จีนโบราณให้ความสำคัญกับวันหยุดนี้มาก โดยถือว่าเป็นงานใหญ่ มีคำกล่าวที่ว่า “วันหยุดครีษมายันยิ่งใหญ่กว่าเทศกาลตรุษจีน”

ในบางพื้นที่ทางตอนเหนือของจีน ผู้คนจะกินเกี๊ยวในวันนี้ โดยบอกว่าการทำเช่นนี้จะช่วยป้องกันน้ำค้างแข็งในฤดูหนาว

ชาวใต้บางคนอาจกินเกี๊ยวที่ทำจากข้าวและเส้นหมี่ยาว บางพื้นที่ยังมีประเพณีการเซ่นไหว้ต่อสวรรค์และโลกด้วย